Symbolika Księżyca

Księżyc reprezentuje pierwiastek żeński. Na równi z matką Ziemią jest uważany za naczynie życia i płodności uniwersalnej. Kieruje pływami ziemskich wód, ma wpływ na rytmy biologiczne i fazy płodności u kobiet. Jak wszystkie największe archetypy, charakteryzuje się dwoista naturą: jako przerażająca siła był utożsamiany z Hekate Trivią i Meduzą, Tą dwubiegunowość podkreślają różne bóstwa, które uosabiają Księżyc: mezopotamska bogini Isztar (pełnia) reprezentuje pozytywny i życiodajny aspekt Księżyca; dziewicza Diana (księżyc rosnący) uosabia jego funkcję niebiańską i wprowadzającą ład; pani świata podziemnego Hekate (nów) ukazuje zasadę negatywną, podziemną i wodną, natomiast Jana o dwu twarzach jest strażniczką bram nieba i piekła. Tradycja chrześcijańska zastępuje wielkie boginie świata starożytnego postacią Maryi, symboliką Kościoła, dziewiczości (Leksykon "Symbole i alegorie", Matilde Battistini).

W "Słowniku symboli" Kopalińskiego czytamy ponadto, że Księżyc jest symbolem tajemnych, zakrytych stron Natury. Wiąże się z nocą i podświadomością. Jest zarazem opiekuńczy i groźny. Bladość jego blasku ukazuje tylko mgliste zarysy rzeczy, dlatego łączy się z wyobraźnią i fantazją. Jego fazy są prawzorem wszelkiego dualizmu.

Księżyc wiąże się z magią (zioła lecznicze zbierane przy jego blasku działają najskuteczniej), z duchami, czarami. Promienie Księżyca są pożywieniem dla czarodziejek, udzielając im zarazem nieśmiertelności.

Limbus Księżyca to legendarna kraina księżycowa, gdzie przechowane jest wszystko, co zmarnowano na Ziemi: stracony czas, roztrwonione bogactwa, niedotrzymane przyrzeczenia, niewysłuchane modlitwy, daremne łzy, bezowocne próby, nie spełnione marzenia, płonne nadzieje, próżne chęci itp.

Księżyc w chrześcijaństwie jest atrybutem Kościoła odbijającego światło Chrystusowe.
W alchemii: materia prima, zmienność, ulatnianie się, zasada żeńska; srebro.
W astrologii: zasada żeńska, kobieta, niestałość, psychika, marzenie senne, życie życie dziecięce, archaiczne, wegetatywne, artystyczne, życie prymitywu istniejącego w nas, ujawniającego się w wyobraźni, marzeniach, snach, przywidzeniach, majakach, chimerach.

Nazwy Księżyca: gr. Selene, łac. Luna, nie spokrewnione ze sobą, znaczą obie błyszcząca i są rodz. żeńskiego (Słońce natomias: Helios, Sol - rodz. męskiego).